Các tỉnh miền núi phía Bắc không chỉ sở hữu vẻ đẹp hùng vĩ của núi rừng, những thửa ruộng bậc thang mê hoặc lòng người, những món đặc sản hấp dẫn du khách mà nơi đây còn được biết đến với những phiên chợ độc đáo. Không chỉ vậy, vùng núi phía Bắc còn gây ấn tượng trong lòng du khách bởi nét văn hoá độc đáo ẩn thể hiện qua những phiên chợ vùng cao.

Du lịch miền Bắc ghé những phiên chợ vùng cao để hoà mình vào nét văn hoá truyền thống của đồng bào dân tộc tại địa phương nhé.

1. Đôi nét vê chợ phiên vùng cao miền núi phía Bắc

Khi ai đó nhắc đến vùng Đông Tây Bắc hoặc đi đến những nơi đây, đa số đều nghỉ đến chợ Phiên – là nơi hội tụ tinh hoa văn hóa của người đồng bào dân tộc thiểu số vùng cao. Du khách rất muốn đến những phiên chợ để xem thử vẻ đẹp như thế nào, người dân buôn bán thế nào và tại sao lại nổi tiếng được nhiều du khách muốn đến tham quan. 
Chợ Phiên vùng cao phía Bắc là nơi hội tụ nhiều màu sắc mang đậm bản chất vùng cao,  đặc biệt là vào mùa thu như: âm thanh rộn rã vào buổi sáng tinh mơ, âm thanh của người đồng bào mua bán và trao đổi hàng hóa, chiêm ngưỡng màu sắc rực rỡ của những bộ trang phục thổ cẩm – với những nét văn hóa đặc trưng của người đồng bào Đông Tây Bắc, ở sắc vàng của các loài hoa trái và sự lắng đọng trong niềm vui  giao hòa của người đồng bào ở  vùng cao.
Chợ phiên thường diễn ra vào thứ bảy và chủ nhật hàng tuần hoặc một số chợ phiên khác sẽ mở vào thứ năm và thứ sáu hàng tuần, tùy theo nét văn hóa của từng vùng. 

2. Những phiên chợ vùng cao miền Bắc nổi tiếng ở Việt Nam

2.1. Chợ phiên Bắc Hà

• Địa điểm: Thị trấn Bắc Hà, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai. Cách thành phố Lào Cai 70Km.
• Thời gian: chợ họp vào Chủ nhật hàng tuần.

Chợ phiên Bắc Hà là một trong những chợ phiên  vùng cao Tây Bắc nổi tiếng nhất, là nơi mua bán các sản vật địa phương và tập trung những tinh túy, nét đặc sắc văn hóa của đồng bào dân tộc Mông, Tày, Nùng.
Chợ phiên vùng cao ở Tây Bắc từng được tạp chí Serendib đánh giá là một trong 10 chợ phiên nổi tiếng nhất Đông Nam Á. Dù nổi tiếng và thu hút đông đảo du khách đến thăm nhưng các phiên chợ vẫn diễn ra đậm chất mộc mạc, đơn sơ. Có dịp du lịch Tây Bắc, nhất định bạn nên một lần ghé thăm phiên chợ này.
Ngày nay, chợ phiên Tây Bắc này được xây dựng trên một khu vực rộng rãi, các gian hàng được phân chia rõ ràng. Đi chợ phiên vùng cao Bắc Hà, bạn có thể dành thời gian để mua những sản vật bản địa, khám phá khu vực bán thổ cẩm, gia cầm, chim, nông cụ, quần áo, trang sức,… Đặc biệt, chợ phiên Bắc Hà còn nổi tiếng với hàng trăm con ngựa.
Đặc biệt, khi khám phá chợ phiên vùng cao này, bạn không thể bỏ qua những món đặc sản hấp dẫn ở đây như: xôi ngũ sắc, rượu ngô, thắng cố. Trong đó, thắng cố Bắc Hà được đánh giá là món ăn cực kỳ ngon, không chỉ khách Việt mà khách nước ngoài cũng hết sức mê mẩn món ngon này.
Du lịch Tây Bắc ban nên ghé thăm khu chợ phiên vùng cao này nhé.

2.2. Chợ phiên Cán Cấu

• Địa điểm: xã Cán Cấu, huyện Si Ma Cai, tỉnh Lào Cai.
• Thời gian: thứ Bảy hàng tuần, ngày lễ, tết trong năm, kéo dài từ sáng sớm đến quá trưa. 

Một trong những chợ phiên vùng cao Tây Bắc nổi tiếng nhất chính là chợ Cán Cấu ở huyện Si Ma Cai, cách trung tâm thành phố Lào Cai khoảng 100km. Phiên chợ này thường họp vào sáng thứ 7 hàng tuần, là nơi trao đổi mua bán những sản vật bản địa của người dân tộc Mông, Giáy, Hoa,…
Ở chợ Cán Cấu hầu như không có sự lai tạp của các sản phẩm, hàng hóa Trung Quốc. Nơi đây chủ yếu bán các mặt hàng nông sản như mật ong, mía, ngô…, các sản phẩm thổ cẩm như váy, áo và các loại gia súc. 
Chợ Cán Câu nổi tiếng là khu chợ mua bán trâu nổi tiếng vùng Tây Bắc. Mỗi phiên chợ có tới hàng trăm con trâu từ khắp các thôn, bản vùng cao Bắc Hà, Si Ma Cai, Mường Khương, thậm chí từ huyện Sín Mần (Hà Giang) và các thương lái từ Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Trị, Hải Phòng… đến để mua bán. 

2.3. Chợ phiên Mèo Vạc

• Địa điểm: thị trấn Mèo Vạc, Đồng Văn, Hà Giang
• Thời gian: ngày chủ nhật hàng tuần 

Nhắc đến những chợ phiên Tây Bắc nổi tiếng mà quên chợ phiên Mèo Vạc thì thật là thiếu sót. Đây là phiên chợ họp ở gần trung tâm thị trấn Mèo Vạc, thường diễn ra vào chủ nhật hàng tuần. Được biết, đây là một trong những phiên chợ vùng cao lớn nhất của tỉnh Hà Giang.
Vào mỗi tuần họp chợ, người dân sẽ dậy thật sớm để mang hàng hòa đến đây, phục vụ cho các hoạt động mua bán. Ở chợ phiên này có bán rất nhiều gia súc như bò, dê núi, lợn cắp nách. Đặc biệt, đây còn là đầu mối cung cấp thịt cho khắp các tỉnh lân cận.
Ngày nay, chợ phiên Mèo Vạc trở thành nơi hội tụ các tinh hoa về bản sắc văn hóa của miền đất cao nguyên đá. Đến đây, du khách được tìm hiểu nhiều hơn về các loại hàng hóa, các các  món ăn ngon và chiêm ngưỡng vẻ đẹp của đồng bào dân tộc thiểu số trong trang phục thổ cẩm rực rỡ sắc màu.

2.4. Chợ “tình” Khâu Vai

• Địa điểm: xã Khâu Vai, huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang
• Thời gian: ngày 27/3 âm lịch hàng năm

Chợ tình Khâu Vai đã tồn tại được 100 năm, là phiên chợ tình nổi tiếng ở tỉnh Hà Giang, mỗi năm chỉ họp duy nhất một ngày.
Vào ngày chợ phiên, các chị em dân tộc lấy ra bộ trang phục đẹp nhất, còn đàn ông sẽ diện cho mình một bộ đồ tươm tất nhất để cùng đến điểm hẹn chợ tình Khau Vai.
Chợ chính là nơi gặp gỡ của các chàng trai, cô gái đi tìm bạn tình, của những đôi lứa yêu nhau mà không đến được với nhau. Chợ tình họp từ chiều tối đến sáng ngày hôm sau là tan, từ sáng đến trưa lại họp bình thường như các chợ miền núi khác.
Sáng sớm ngày 27 là lúc chợ tình có nhiều cảm xúc nhất khi rượu đã hết, chợ đã tan, giờ chia tay đã đến. Các đôi trai gái bịn rịn chia tay nhau, trao nhau ánh mắt nhìn đắm đuối và hẹn hò sang năm lại gặp nhau, tại chính nơi này.

2.5. Chợ phiên Dào San

• Địa chỉ: Dào San, Phong Thổ, Lai Châu
• Thời gian: thứ 5 và chủ nhật hàng tuần

Chợ Dàn San là nơi trao đổi, buôn bán, giao lưu giữa 8 xã của huyện Phong Thổ mà nhiều người vẫn gọi là 8 xã “cánh cung biên giới” ở phía Bắc. Bà con ở nơi đây chủ yếu là đồng bào dân tộc vùng cao phía Bắc như dân tộc H’Mông, dân tộc Hà Nhì, dân tộc Dao,… Sau này, khi giao thông thuận tiện hơn, Dào San cũng đã thu hút các thương gia trong và ngoài tỉnh đến giao lưu trao đổi hàng hoá.
Từ tờ mờ sáng, trên các nẻo đường, những bóng người, bóng ngựa, những gùi hàng ẩn hiện trong sương sớm.Dường như mọi thứ nhộn nhịp hơn vui tươi hơn khi tiếng cười nói vang vọng của mọi ngươi càng gần khu chợ.Núi rừng cũng bị người đi chợ đánh thức, ngáp ngủ vươn mình tỉnh giấc, mặt thời cũng nhanh chóng đi rửa mặt, phủ lớp sương mờ để ngắm nghía những sắc màu độc đáo trong phiên chợ.Từng tốp trai gái, già trẻ người Mông, Dao, Thái, Hà Nhì…váy áo xúng xính , hoa văn sặc sỡ đổ về khu chợ, nO bật lên trên nền của trời trong xanh, núi biếc.
Hàng hóa mang đến chợ Dào San cũng rất phong phú. Nhiều mặt hàng do chính người dân làm ra và có cả những sản phẩm của núi rừng với màu sắc, hương vị lôi cuốn như: thịt
nướng béo ngậy; các loại bánh bông, bánh rán thơm lừng. Rau quả xanh tươi ngập tràn cùng thảo quả lâm sản có giá trị kinh tế cao, mặt hàng lâm thổ sản, các sản phẩm thủ công, tổ cẩm, váy vóc, đồ trang sức…
Tại phiên chợ vùng cao, ta có thể bắt gặp chàng trai cầm khèn, tay dắt ngựa, vai đeo đài cát sét, “khoe những bài” dân ca Mông, rồi dừng chân độc diễn , thi diễn những điệu múa khèn.Những tốp nữ xúng xính váy áo người Thái, Hà Nhì hát đói đáp, trao duyên hay e thẹn cùng nhau bàn về một chàng trai nào đó, những chàng trai Mông chơi cù, múa khèn thể hiện tài năng, có nơi tụ tập những cô gái, chàng trai người Thái chơi “tó mắc lẹ”.Trong phiên chợ ta còn thấy Phụ nữ Mông địu con lên chợ, ngồi trên đá thêu hoa, hay ngồi che ô cho chồng ngủ.
Mỗi chợ phiên vùng cao phía Bắc mang trong mình một vẻ đẹp, một dấu ấn văn hóa riêng, hứa hẹn cho du khách những trải nghiệm thú vị và đáng quý trong suốt hành trình khám phá du lịch miền Bắc.
Nguồn bài viết: Sưu tầm và tổng hợp